Văn học Việt Nam có sự hình thành từ lâu đời và có sự phân hóa phức tạp trong từng giai đoạn. Trong đó, văn học công khai là gì? Thông tin chi tiết sẽ được tổng hợp trong bài viết dưới đây để các bạn tham khảo.
Tham khảo nhanh các mục chính
1. Văn học công khai là gì?
Văn học công khai tồn tại hợp pháp trong vòng pháp luật của chính quyền thực dân phong kiến. Tác phẩm này vừa có tính dân tộc vừa có tư tưởng lành mạnh nhưng không có ý thức cách mạng với tinh thần chống đối trực tiếp với chính quyền thực dân.
Bộ phận văn học Việt Nam đang được phân hóa thành nhiều xu hướng như sau: Văn học công khai với văn học không công khai.
>>> Xem thêm: Tìm hiểu đặc trưng về nghệ thuật của thể loại tùy bút
2. Sự khác nhau của Văn học công khai và Văn học không công khai
Từ đầu thế kỷ XX đến Cách mạng tháng 8/1945 thì Văn học Việt Nam có sự phân hóa phức tạp thành 2 bộ phận với nhiều xu hướng.
Dưới đây là sự khác nhau giữa hai bộ phận văn học:
| Tiêu chí | Bộ phận văn học công khai | Bộ phận văn học không công khai |
| Đội ngũ nhà văn | Đa số tác giả gồm các trí thức Tây học, thuộc tầng lớp tiểu tư sản. | Phần lớn là các chiến sĩ và quần chúng tham gia cách mạng. |
| Hoàn cảnh sáng tác | Tác phẩm được sáng tác và lưu hành công khai, hợp pháp dưới sự kiểm duyệt của chính quyền. | Chủ yếu được sáng tác và lưu hành bí mật, bị đặt ngoài vòng pháp luật với điều kiện ngặt nghèo. |
| Tính chất | Phân hóa thành hai xu hướng chính:
+ Xu hướng lãng mạn: khẳng định con người thế tục, cái tôi cá nhân, đời sống nội tâm; chống lễ giáo, giải phóng cá nhân; hạn chế là nhiệm vụ cứu nước và xa rời nhân dân. + Xu hướng hiện thực: phản ánh đời sống khốn khổ của nhân dân và thực trạng xã hội bất công; góp phần chống áp bức; hạn chế lớn nhất là nhìn con người ở khía cạnh nạn nhân. |
+ Ở bộ phận này, hiện đại hóa gắn với cách mạng hóa.
+ Sáng tác dưới dạng thơ văn cách mạng và thơ văn viết trong nhà tù. + Tác giả tiêu biểu của tác phẩm gồm: Hồ Chí Minh, Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Tố Hữu, Huỳnh Thúc Kháng.. |
3. Sự phát triển của văn học công khai là gì?
Sự khác nhau về quan điểm nghệ thuật với khuynh hướng thẩm mỹ mang đên sự phân hóa nhiều xu hướng của bộ phận văn học công khai. Như các bạn đã biết thì văn học công khai có 2 xu hướng chính là Văn học lãng mạn với văn học hiện thực.
Văn học lãng mạn là tiếng nói của cá nhân đầy cảm xúc, phát huy trí tưởng tượng cao độ, diễn tả ước mơ, khát vọng. Nơi đây coi con người là trung tâm vũ trụ, khẳng định “cái tôi” cá nhân, đề cao con người thế tục, quan tâm số phận riêng tư và cá nhân.
Bất lực trước thực tại khiến cho văn học lãng mạn đang tìm cách thoát khỏi thực tại đó bằng cách đi sâu vào thế giới nội tâm, thế giới của mộng ước. Xu hướng văn học đó khai thác sâu về đề tài tình yêu, thiên nhiên và quá khứ, thể hiện khát vọng vươn lên cuộc sống dung tục, tầm thường, chật chội và tù túng.
Xu hướng lãng mạn chủ yếu chú trọng về diễn tả cảm xúc, tương phản gay gắt với biến thái tinh vi trong tâm hồn con người.
Trước năm 1930, thơ của Tản Đà, tiểu thuyết của Hoàng Ngọc Phách nằm trong xu hướng văn học lãng mạn. Từ năm 1930 thì xuất hiện trào lưu lãng mạn chủ nghĩa với thành tựu nổi bật được kết tinh trong tiểu thuyết tự lực văn đoàn, thơ mới, truyện ngắn trữ tình của Thạch Lam, Thanh Tịnh, Hồ Dzếnh, thể loại tuỳ bút với truyện ngắn của Nguyễn Tuân.
Nhìn vào hiện tượng của trào lưu này, người ta nhận thấy khuynh hướng tư tưởng cũng không thuần nhất. Văn học lãng mạn đã góp phần thức tỉnh ý thức dân dân, đấu tranh luân lý, lễ giáo cổ hủ, phong kiến nhằm để giải phóng cá nhân. Từ đó mới giành quyền hưởng hạnh phúc cá nhân, nhất là trong hôn nhân, tình yêu với gia đình.
Văn học lãng mạn giúp cho tâm hồn phong phú hợp, thêm yêu thương mảnh đất quê hương, quý trọng tiếng mẹ đẻ, tự hào về nền văn hoá dân tộc lâu đời và biết buồn đau, tủi nhục trước cảnh mất nước… Dù vậy, văn học lãng mạn ít gắn trực tiếp với đời sống xã hội chính trị của đất nước, do vậy dễ sa vào khuynh hướng đề cao chủ nghĩa cá nhân cực đoan.
>>> Xem thêm: Tổng hợp các tác phẩm văn học dân gian yêu thích nhất
Trái ngược với đó thì văn học hiện tập trung phơi bày sự bất công, thối nát của xã hội đương thời. Tác phẩm đi sâu phản ánh tình cảnh khốn khổ của những tầng lớp nhân dân bị áp bức bóc lột với thái độ cảm thông sâu sắc.
Văn bản này thay lời nói đấu tranh áp bức giai cấp, giải quyết mâu thuẫn, xung đột người nghèo, người giàu giữa nhân dân lao động với tầng lớp thống trị. Các tác giả thường đề cập đến thế sự với thái độ phê phán xã hội dựa trên tinh thần nhân đạo, dân chủ, chú trọng phân tích, miêu tả, lý giải chân thực, chính xác về hiện thực xã hội một cách khách quan qua hình tượng điển hình.
Có thể thấy văn học hiện thực mang lại tính chân thực cao với tinh thần nhân đạo. Dẫu vậy, nhà văn hiện thực phê phán sẽ chỉ tác động một chiều của hoàn cảnh với con người, coi con người là nạn nhân bất lực của hoàn cảnh.
Bài viết trên đây giúp giải đáp văn học công khai là gì? Sự phát triển của văn học công khai như thế nào? Đừng quên theo dõi bài viết tiếp theo để cập nhật thông tin hữu ích hơn. Chúc bạn thành công!
